Symboliek in Barri Gòtic: kijk omhoog!

Het Gotisch Kwartier van Barcelona is een doolhof van smalle steegjes en verborgen pleinen, die allemaal hun eigen verhaal vertellen. Wie de moeite neemt om omhoog te kijken, zal nog meer symboliek en verhalen over dit bijzondere stadsdeel ontdekken. Dus vertraag je wandeling en kijk omhoog naar de oude gevels en verweerde ornamenten.

Op de gevels van de oude panden rond Plaça del Pi en Carrer de la Palla zie je reliëfs met bijvoorbeeld een passer en winkelhaak, een hand met een hamer, of een zespuntige ster Deze symbolen verwijzen naar de middeleeuwse gilden die van de stad. Dit waren machtige beroepsverenigingen met hun eigen regels, geheimen en rituelen. Sommige ornamenten verwijzen naar de vrijmetselaarsiconografie. Dit zijn tekens dat Barcelona toen ook al een plaats was voor revolutionaire ideeën.

De Catedral de la Santa Creu i Santa Eulàlia is een meesterwerk van gotische architectuur en dat is al een prachtig beeld op zich. Maar als je voorbij de bijbelse taferelen en heiligenbeelden kijkt, dan zie je subtiele verwijzingen naar het lijden van Santa Eulàlia zelf, de beschermheilige van de stad. Dit jonge meisje zou op 13-jarige leeftijd gemarteld zijn vanwege haar geloof en dat is een verhaal dat de inwoners van Barcelona nog altijd met een zekere trots vertellen.

In de straten van het Barri Gòtic zie je op veel straathoeken kleine nisjes met verweerde heiligenbeelden. In het verleden was dit decoratie, maar een vorm van spirituele beveiliging, waarbij zij het kwade zouden verdrijven en de wijk zegenen.

Aan de Carrer dels Boters vind je een van de belangrijkste symbolen van de wijk, namelijk een gebeeldhouwde uil op een gevel. In de Catalaanse volkscultuur staat de uil voor wijsheid en kennis en zou het dier een voorbode of waarschuwer voor onheil zijn.

In de details van smeedijzeren hekken, fonteinen en waterspuwers zitten vaak diermotieven verweven. De kronkelende slangen, lenige salamanders of andere wezen verwijzen naar beschermgeesten en symbolen voor transformatie, reiniging en wedergeboorte.

Sommige van deze motieven hebben hun wortels in voorchristelijke tradities en laten zien hoe oude, heidense symboliek in de stad bleef voortleven. Vaak verstopt in steen en ijzer, zodat het nooit vergeten kon worden. Deze tactiek is later in de geschiedenis vaker toegepast door de bewoners van de stad.